Kistorgel bouwen en gebruiken.

Bouw een kistorgel (het zijn er 2 geworden zie hele artikel)

Het verhaal van het bouwen en verbeteren en het waarom vindt u hieronder. Vragen wil ik altijd beantwoorden en wilt je het een keer zien of horen of misschien gebruiken mail of bel even. zie contactformulier of homepage.

Omdat ik steeds werd geconfronteerd met het huren van een kistorgel voor vrijwel ieder cantatedienst of concert heb ik besloten dit zelf te gaan bouwen.

Natuurlijk met pijpen prachtig, gebruikt kopen had ook gekund, maar…… gemiddeld 20 keer per jaar vervoeren is niet echt bevorderlijk voor de stemming van het instrument, plus de tijd die je steeds kwijt bent om te stemmen vlak voor een concert of cantatedienst is ook niet erg goed voor je concentratie als dirigent.

Daarom een oplossing gekozen voor een kistorgel op basis van Hauptwerk.

Stap één was een plan van eisen.

1. Het moest in een normale auto passen meestal liggend. Dus alles moest vast zitten en het moest ook nog tilbaar blijven en een stevige constructie. Het leuke van het hele project was wat mij betreft ook dat niet iedereen direct in de gaten had dat dit niet een ‘echt’ kistorgel met pijpen was
2. Voor meerdere doeleinden eventueel uit te breiden met een pedaal  
3. Snelle en gemakkelijke registratie mogelijkheden
4. Voldoende volume om te functioneren
5. Omdat dirigeren en spelen soms al genoeg concentratie vergt (meestal zonder dirigeren ook) bedacht dat het 2 manualen moest hebben om snel te kunnen switchen in oratoria van 8’+4’+2’ naar weer 8’ basis
6. Het moest in een normale auto passen meestal liggend. Dus alles moest vast zitten en het moest ook nog tilbaar blijven en een stevige constructie. Het leuke van het hele project was wat mij betreft ook dat niet iedereen direct in de gaten had dat dit niet een ‘echt’ kistorgel met pijpen was.

Na dit lijstje aan het werk. Klavieren zoeken en kopen en ophalen, zoals ook voor alle andere attributen zoals speakers, computer enz. Proefopstellingen maken en uiteraard technische problemen oplossen.

Vanaf dit punt en tekening maken, hout laten zagen en gaan bouwen.

Tip: Laat zoveel mogelijk zagen door een houtleverancier. Het is altijd rechter en dat scheelt een hoop schuur en aanpassingswerk. Dat heb je meestal toch wel dus creëer geen extra werk voor jezelf in dit project.

Het bouwproces. Het was mooi weer dus bouwen in de tuin. De buitenombouw de 2^e laag binnenin is nodig voor het plaatsen van de manualen. Alle verbindingen zijn aan de binnen zijde middels balkjes van  2^1/2 x2^1/2  geschroefd en verlijmd.

Buitenombouw

Plaatsen van klavieren. Het grote open front aan de voorzijde is dichtgemaakt met radiator paneel  met daarachter zeer dunne zwarte vitrage. Ditzelfde systeem gebruik je straks ook aan de organist zijde. De midiaansluitingen monteer je op de steunen van het klavierblok.

Zaak is nu goed uitkienen waar je stroomcontactdozen komen. Monteer deze op de staande kanten aan de onderzijde en beugel de kabels. Voor de  hoofdstroomtoevoer is door mij een zwarte kabel gebruikt met een aangegoten stekker (randaarde) waarvan de stekker buiten het orgel steekt zodat daar een verlengsnoer is aan te sluiten. NB Bouw altijd voldoende stopcontacten in en zorg dat je altijd een naast een verlengsnoer nog een extra contactdoos meeneemt op locatie. Hier kunnen andere musici lessenaars verlichtingen op aansluiten.

De barebone pc gemonteerd. In mainboard aanpassen dat bij stroomtoevoer de pc automatisch opstart naar Windows en Hauptwerk.

De barebone pc gemonteerd. (lekker klein pc’tje maar wel snel en veel geheugen) In mainboard aanpassen dat bij stroomtoevoer de pc automatisch opstart naar Windows en Hauptwerk.

De mididaansluitingen met draadboom zijn vastgemaakt aan het klavierblok. Hier komt straks ook de aansluiting voor het pedaal bij deze zal via de kast rechtstreeks naar beneden lopen waar een connectie komt met stekkers om het pedaal los te kunnen halen.

De luidsprekers zijn gemonteerd via een slagmoer op een aparte plank. Hierdoor is het mogelijk om de speaker of naar de voorzijde te draaien of naar de achter (organist) zijde. Bij plaatsing tegen een muur is dit een praktische oplossing.

NB Alle verbindingen zijn  met kabels gemaakt. Waarom alles inclusief computer bedraad aansluiten?  Het risico via draadloos is mij te groot voor niet werken of een verbinding waar je niet op zit te wachten tijdens een concert dat iemand toevallig contact krijgt met de pc via bluetooth of wifi.

Gebruik in de praktijk.

Preset 1 t/m 7 Manuaal I (bovenklavier mijn keuze ivm schakelen met je duim De klankbasis (sampleset) is het Backer orgel uit Gapinge gelijkzwevende stemming 440 al naar gelang de wens is dit te verstemmen.

Manuaal I

1. Holpijp 8’
2. + Fluit 4’
3. + Octaaf 2’
4. + Prestant 4’
5. 8’ en 2’ samen
6. Naar keuze Naar keuze en             0 is reset all

Manuaal II vast Holpijp 8’

Kistorgel bouwen op basis van Hauptwerk

Materiaal lijst:

Wat attributen (handgrepen) en wat ornamenten  van een oud harmonium uit de kringloopwinkel. Gebruikte orgelbank en lessenaar uit de kringloopwinkel. Karretje meubelplaat en 4 grote zwenkwielen. Aansluitsnoer 10 meter voor extern gebruik en een korte voor thuis. Een orgelbankje uit de Kringloop.

Geaarde opbouw stopcontacten. Eventueel een lessenaarverlichting.

Na 1 jaar gebruik een gebruikt pedaal op de kop getikt. Dit laten midificeren en vervolgens eronder gemaakt. Verbinding binnen door de bodem van het kistorgel gemaakt dmv een stekker, zodat het pedaal los vervoerd kan worden. Naast het pedaal uiteraard ook op zoek gegaan naar een orgelbank (marktplaats)

Uiteraard moest het orgel omhoog om het pedaal eronder te monteren en goed zithouding te hebben. Hiervoor heb ik een bak gemaakt waarop het orgel wordt geplaatst en het pedaal sluit hierop aan. Een kleine oversteek zorgt dan de stekker onder het orgel komt zodat het pedaal is aan te sluiten. Voordeel van deze bak heb ik nu geconstateerd is dat het orgel zonder pedaal uitstekend is te gebruiken als de organist /dirigent staat. Naast de verandering met het pedaal ook een brede lessenaar gemaakt. Ideaal voor partituren, de extra ruimte heb ik gebruikt voor een tablet registratie. Hiermee is het bestaande kistorgel nog steeds bruikbaar als kistorgel maar ook bijvoorbeeld als (klein) koororgel, waarmee de gebruiksmogelijkheden zijn vergroot.

Na 2 jaar gebruik heb ik dit orgel verkocht en een andere gebouwd. Waarom? Beter kunnen transporteren en met enkele technische verbeteringen, inclusief registratie registers.

Kistorgel 2

Eigenlijk hetzelfde procedé maar met enkele technische verbeteringen en beter transportabel. In het 2e orgel is tevens een subwoofer gebouwd niet om een hardere lage tonen te krijgen maar betere hoge tonen. Door de lage tonen met name uit het pedaal naar een aparte speaker te sturen verbeterd de klank van de kleine luidsprekers aanmerkelijk in de hoge tonen. Dit orgel wordt nu volop gebruikt voor concerten met het vocaal ensemble zowel als bij cantatediensten. Het grote winstpunt is en blijft niet alleen en financiële maar ook het niet hoeven stemmen en tot op heden nooit enige storing is bijzonder prettig zeker vlak voor een uitvoering. Uiteraard is dit orgel bruikbaar niet alleen bruikbaar 440 Hz maar ook diverse andere stemmingen.

Ook deze is tweeklaviers met pedaal maar is ook weer bruikbaar zonder pedaal,maar nu met registers

De luikjes links en rechts zijn voor het aansluiten van het klavierblok aan het middenblok (speakers, stroom e.d.)

Inmiddels uitgebreid met meer registers (26 stuks)

Wil je meer info zoals een materiaallijst of een zaaglijst of een keer luisteren, dat kan altijd. Ook een keer gebruiken met een concert? Geen probleem stuur een mail via het contactformulier of bel even en het is zo geregeld.